برج باستانی شهر اریحا در کرانه باختری رود اردن، اولین آسمانخراش جهان است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند استفاده از سایه بلند این برج سنگی روی اریحا و ترس‌های ساکنان این شهر علت اصلی ساخت آن بوده است.
محبوبه عمیدی: شهر اریحا واقع در کرانه باختری رود اردن، اولین شهر باستانی زنده دنیا به‌شمار می‌رود. تحقیقات نشان می‌دهند قدمت این شهر و بخشی از بناهای تاریخی آن به حدود 11هزار سال پیش می‌رسد. یکی از قدیمی‌ترین و اسرارآمیز‌ترین بناهای این شهر تاریخی، سازه سنگی 8.5 متری است که در سال 1952 توسط باستان‌شناسان در ورودی اریحا کشف شده و پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند، نمادی از اولین ترس‌ها و اعتقادات ساکنان این شهر است.
به گزارش ساینس‌دیلی، این تحقیق تازه که به کمک رایانه انجام شده، ساخت این سازه بلند سنگی را که پیش از آغاز کشاورزی در منطقه ایجاد شده، نشان‌دهنده جنگ قدرت در آغاز دوران نوسنگی می‌داند. در واقع گروهی از ترس‌های قدیمی مردم منطقه سوء استفاده کرده‌اند تا طی 10 سال این بنا را ایجاد کنند و با استفاده از آن به این ترس دامن بزنند.
محل ایجاد برج در میان دیواری به ارتفاع 4 متر که سرتاسر شهر را احاطه کرده و ترتیب چیدمان پله‌ها نشان می‌دهد اولین آسمانخراش دنیا دقیقا در محلی برپا شده که با غروب خورشید در بلندترین روز سال، سایه تپه‌های اطراف روی آن خواهد افتاد و پس از آن سایه برج شهر را خواهد پوشاند.
پلکانی که به بهشت می‌رسبدپله‌های سنگی این برج که هر یک عرضی نزدیک به یک متر دارند و از ارتفاع 4 متری دیوار رو به بالا آغاز می‌شوند، شیب تندی دارند و با زاویه خاصی ساخته شده‌اند، محور این پلکان به نحوی طراحی شده که چشم‌انداز بالاترین نقطه آن حین غروب آفتاب در طولانی روز سال، تمامی شهر اریحا و تپه‌های مشرف به آن بوده است.
محققان این پژوهش می‌گویند: «بازسازی برج، شهر اریحا و تشکیل سایه‌ها در بلندترین روز سال نشان می‌دهد، سایه تپه‌ها هنگام غروب آفتاب ابتدا روی برج، سپس روی قلعه حافظ شهر و در نهایت تمامی شهر می‌افتاده است. پس می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که از نظر اهالی این شهر، برج عنصر زمینی اتصال به نمادی ماورایی یا بهشتی مانند خورشید بوده و ساخت آن از اعتقاد به فلسفه انتظام گیتی ناشی می‌شده است».
پیش از این تصور می‌شد احداث برج و قلعه مستحکم اطراف این شهر برای حفظ آن در برابر سیلاب‌ها بوده است. عده ای دیگر ساخت آنرا اعلام قلمرو توسط ساکنان آن و نشان‌دهنده ثروت و قدرت مردمان این منطقه می‌دانستند. اولین‌بار باستان‌شناسان در سال 2008 به بررسی این برج به عنوان نمادی از فلسفه انتظام گیتی پرداختند.
انطباق زمان ساخت این برج با رواج زندگی اجتماعی در میان انسان‌ها و تعریف سلسله مراتب در این اجتماع که هنوز شکارچی بوده و به تازگی سکونت در یک منطقه را تجربه می‌کرده، صحت این فرضیه را تأیید می‌کند. باستان‌شناسان معتقدند این برج از آنجا که اولین محل گردهم‌آیی انسان‌ها در جهان بوده، نیز حائز اهمیت است.
